کانال سوئز

كانال سوئز یك راه آبی مصنوعی بین دریای سرخ و دریای مدیترانه است. این كانال كه در مصر واقع است ارتباط مستقیم آسیا و اروپا را(بدون گذر از آفریقا) ممكن می سازد. اقیانوس هند بوسیله این كانال از طریق دریای مدیترانه به اقیانوس اطلس متصل می شود.
به گزارش سیاست روز آنلاین تاریخچه اولیه كانال سوئز به قبل از میلاد و زمان داریوش كبیر بازمی گردد. داریوش در سده ششم پیش از میلاد دستور داد آبراهی میان دریای سرخ و مدیترانه ساخته شود تا كشتی ایرانی بتوانند از آن عبور كنند. كانال سوئز اما در قرن نوزدهم دچار تغییراتی شد. كانال سوئز در نوامبر سال 1869، بعد از ده سال ساخت و ساز تحت نظر «مون فردینان دولسپس»، مهندس فرانسوی، افتتاح شد. كانال جدید كه از پرت سعید آغاز و به خلیج سوئز منتهی می شود در سال 1875 تحت كنترل انگلیس درآمد.
انگلیس در سال 1956 از كانال سوئز عقب نشینی كرد و كنترل آن به دست مصر افتاد و جمال عبدالناصر، رئیس جمهور وقت مصر آن را ملی اعلام كرد.
پس از حمله اسرائیل به در سال1956 و ورود قوای فرانسوی و انگلیسی به منطقه، كانال به مدت یكسال بسته شد. این كانال در جنگ دوم اعراب و اسرائیل در سال 1967 هم بسته شد و تا سال 1975 بسته ماند. كانال سوئز در ابتدا164 كیلومتر طول و 8 متر عمق داشت. این كانال در حال حاضر و پس از انجام پروژه های مختلف بزرگ سازی، 193 كیلومتر طول، 24 متر عمق و 205 متر عرض دارد.

سلطه انگلیس بر كانال سوئز
كانال سوئز مسافت میان لندن و هند، مستعمره انگلیس را پنج هزار مایل کمتر کرد و به همین دلیل انگلستان بر آن شد که به هر صورت به کانال سوئز و مصر دست اندازی کند. از این رو، هنگامی که در سال 1875 بر اثر بحران اقتصادی حکومت مصر به قرض خارجی روی آورد و یکصد و هفتاد و شش هزار سهم کانال سوئز را به فروش گذاشت ، دیزرایلی ، نخست وزیر انگلستان ، بخش زیادی از سهام را خرید و انگلستان سهامدار اصلی کانال شد.
در زمان سلطنت ملک فاروق، نخست وزیر کشور مصر ، نحاس پاشا پذیرفت که انگلستان می تواند ده هزار سرباز و چهارصد هواپیما را در منطقه ‌ی کانال سوئز برای نظارت بر رفت و آمد کشتی ها در مسیر کانال سوئز در پایگاه های پیرامون کانال نگهداری نماید. این موافقتنامه زمانی به امضا رسید که چهارده سال از استقلال ظاهری مصر می گذشت ، ولی در عمل نیروهای انگلیسی در مصر دارای پایگاه های بسیاری بودند. در آن زمان دولت فرانسه که در ایجاد کانال سوئز سهم اصلی را داشت، از نظر نفوذ در مصر در درجه دوم بود و سلطه ‌ی انگلستان بر کانال سوئز چشمگیر بود.

ملی‌شدن کانال سوئز
پس از تشکیل دولت اسرائیل، در زمان سلطنت ملک فاروق و نخست وزیری محمود فهمی نقراشی پاشا، تظاهرات ضد انگلیسی در قاهره شدت گرفت و مردم از دولت درخواست نمودند که کانال سوئز را روی کشتی هایی که برای اسرائیل کالا می‌برند ، ببندند. ولی به خواست مردم توجهی نشد و محمود نقراشی ترور شد. زمانی که نحاس پاشا در 12 ژانویه 1950 به نخست وزیری رسید، آن دولت به موجب تصویبنامه ای در 6 فوریه 1950 حمل چند کالا را به مقصد اسرائیل ممنوع کرد . از این رو ، دولت اسرائیل در 10 ژوئیه 1951 علیه مصر به سازمان ملل شکایت کرد و شورای امنیت تحت تاثیر دولت های بزرگ ، به ویژه انگلستان و ایالات متحده ‌ی آمریکا، این کار مصر را محکوم کرد و به دولت مصر اخطار داد .
سرانجام در انقلاب 23 ژوئیه 1952 شورای افسران جوان به رهبری سرهنگ جمال عبدالناصر با هدف ریشه کن نمودن آثار نفوذ استعمار در مصر، رژیم سلطنتی را لغو و فاروق را از کشور بیرون کرد . جمال عبدالناصر در سال 1956 كانال سوئز را ملی اعلام كرد.

لشکرکشی برای سوئز
پس از ملی شدن کانال سوئز دولت های فرانسه و انگلستان موجودی مصر را در کشورهایشان مسدود کردند. نخست وزیر انگلیس و نخست وزیر فرانسه درصدد دخالت نظامی در مصر و منطقه کانال شدند. کوشش‌های سیاسی برای قانع کردن دولت مصر به جایی نرسید. دولت های فرانسه و انگلستان در 31 ژوئیه 1956 اتباع خود را از مصر خارج کردند. نشست‌های شورای امنیت نیز برای حل قضیه کانال سوئز به جایی نرسید و در این مدت شوروی به رهبری خروشچف در همه‌ی نشست‌های شورای امنیت قطعنامه های ضد مصر را وتو کرد.
در 29 اکتبر 1956 ، اسرائیل با اشاره دولت های غرب ی به صحرای سینا یورش آورد و تا ساحل شرقی کانال پیش رفت . در 30 اکتبر دولت های فرانسه و انگلستان به بهانه ‌ی حفظ امنیت در منطقه ‌ی کانال اعلام کردند که به مصر حمله نظامی می‌کنند . در اول نوامبر 1956 حمله‌ی هوایی فرانسه و انگلستان به مصر انجام شد و نیروی دریایی انگلستان و فرانسه در ساحل مصر نیرو پیاده کرد. این رویداد را در تاریخ معاصر مصر به عدوان الثلاثی ( یورش سه گانه ‌ی اسرائیل ، انگلستان و فرانسه) می‌شناسند .
دفاع همه جانبه مردم مصر در برابر بیگانگان قهرمانانه بود. در 4 نوامبر 1956 نیروهای انگلیس دچار تلفات زیادی شدند. در این ماه چرخش سیاسی آمریکا و اولتیماتوم خروشچف به فرانسه و انگلستان مسیر جنگ را دگرگون کرد . آمریکا اعلام کرد که اگر فرانسه و انگلیس عملیات جنگی را متوقف نکنند، دولت ایالات متحده در رابطه ‌ی خود با آن دولت ها تجدیدنظر خواهد کرد.
خروشچف رهبر شوروی نیز دولت های فرانسه و انگلیس را تهدید به حمله اتمی کرد. بنابراین، قطعنامه آتش بس و خروج نیروهای اسرائیلی، فرانسوی و انگلیسی با پشتیبانی دولت شوروی در ششم نوامبر در شورای امنیت صادر شد و متجاوزان را وادار کرد که خاک مصر را به سرعت تخلیه کنند.

باز و بسته شدن كانال
بعد از بحران 1956 که مدتی کانال به خاطر عملیات جنگی بسته شد، کانال سوئز بار دیگر در جریان جنگ شش‌روزه‌ی عرب‌ها با اسرائیل در سال ۱۹۶۷ بر اثر غرق شدن ماشین‌های جنگی در آب های کانال برای زمانی دراز بسته شد. تا آن که در زمان ریاست جمهوری سادات، در جریان جنگ رمضان و ساختن پل روی کانال سوئز و گذر کردن نیروهای مصری از آن و نفوذ در صحرای سینا، چون مرکز ثقل عملیات جنگی روی آب های کانال سوئز بود، کانال به مدت زیادی بسته شد تا آن که با کمک کشورهای بزرگ و اقدام دولت سادات برای رفت و آمد کشتی ها، پس از لایروبی و کوشش بسیار برای بیرون کشیدن کشتی های غرق شده، این کانال باز شد و تاکنون باز است است و کشتی های کشتی‌های تا 150 هزار تن می‌توانند با دادن حق العبور به دولت مصر از این آبراهه مهم جهانی، می‌گذرند .
وزارت انرژی ایالات متحده‌ی آمریکا این آبراه را یکی از چند گلوگاه(چک‌پوینت) جغرافیایی جهان دانسته که بر جریان نفت در جهان بسیار اثر گذار است.

منبع درآمد مصر
كانال سوئز پس از توریسم، دومین منبع درآمد دولت مصر است. دولت مصر بابت عوارضی كه از كشتی های عبوری از كانال دریافت می كند تا كنون میلیاردها دلار عایدی داشته است. برای مثال در سال 2007 دولت مصر 4 میلیارد و 600 میلیون دلار از این كانال درآمد داشته است.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: